Aktualności | „Historia miasta Gliwic. Fragmenty kroniki miejskiej”

Nakładem Muzeum w Gliwicach ukazała się książka „Historia miasta Gliwic. Fragmenty kroniki miejskiej” autorstwa ks. Johannesa Chrząszcza – ostatnia nieukończona praca badawcza wybitnego historyka, jednego z założycieli gliwickiego muzeum. Monografia miasta przełożona i opracowana przez historyków – Sebastiana Rosenbauma i Bogusława Tracza – jest już w sprzedaży.

Ksiądz dr Johannes Chrząszcz (1857-1928) jest uważany – obok księdza Augustina Weltzla – za najwybitniejszego historyka Górnego Śląska przełomu XIX i XX w. To jeden z najważniejszych przedstawicieli wczesnej fazy górnośląskiej historiografii, który pozostawił po sobie ogromny dorobek pisany (około 200 artykułów, publikacje zwarte i broszury, monografie Białej, Krapkowic, Prudnika, Pyskowic i Toszka, historie licznych parafii i instytucji górnośląskich czy popularną historię Kościoła katolickiego na Śląsku). Ksiądz Chrząszcz stworzył także Górnośląskie Stowarzyszenie Historyczne z siedzibą w Opolu i jego organ – kwartalnik „Oberschlesische Heimat”. Razem z Arthurem Schillerem założył Muzeum Górnośląskie w Gliwicach (1905/1906), którego spadkobiercą i kontynuatorem jest Muzeum w Gliwicach.

– Cieszę się, że tą książką po raz kolejny przypominamy charyzmatyczną i pracowitą postać jednego z założycieli gliwickiego Muzeum. To druga, po wyborze pism opublikowanym przez nas w 2018 roku pozycja z bogatej pisarskiej spuścizny księdza Chrząszcza – mistrza i nauczyciela historycznej refleksji nad dziejami naszego regionu, którego zasług dla górnośląskiej historiografii i kultury nie sposób przecenić. Warto przypomnieć, że opracowanie księdza Chrząszcza jest już trzecią, wydaną przez nasze muzeum w latach ostatnich historyczną monografią miasta nad Kłodnicą po polskojęzycznym wydaniu w 2011 roku „Dziejów Miasta Gliwice” Benno Nietschego oraz przebojowej książce „Gliwice. Biografia Miasta” dr. Bogusława Tracza opublikowanej w 2018 roku, której do tej pory ukazały się już cztery kolejne nakłady – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

„Ks. Johannes Chrząszcz. Historia miasta Gliwic. Fragmenty kroniki miejskiej” to ostatnia, nieukończona praca badawcza autora, pozostawiona w formie rękopisu. 

– Śmierć autora niestety uniemożliwiła jego doszlifowanie. Wiele kwestii zostało w nim jedynie zasygnalizowanych lub zaznaczonych na marginesie. Zapewne zamierzał je uzupełnić, a całość gruntownie przeredagować. Nie zdążył. W niniejszej edycji ograniczaliśmy się jedynie do uporządkowania luźnych zapisków, jednak bez ingerencji w autorską narrację – zaznacza dr Bogusław Tracz, jeden z autorów opracowania.

Dodatkowym uzupełnieniem uporządkowanego i spójnego narracyjnie tekstu są informacje umieszczone w przypisach, poszerzające tekst Chrząszcza, w zgodzie z obecnym stanem wiedzy o historii miasta.

– Choroba przerwała prace i pozostał tylko brudnopis, z którego zresztą udało się odnaleźć tylko dwie – z trzech – części (…) Manuskrypt jest świadectwem, że ten zasłużony animator badań nad regionem, zastanawiał się stale nad historią Gliwic. I że historię tę postrzegał jako dynamiczny proces, w którym po okresach upadku, kryzysach, pożarach, wojnach, zawsze jednak następowało powstanie z kolan, po zastoju następował progres i zmiany na lepsze. Chrząszcz dobrze rozumiał, komu ten postęp należało zawdzięczać: w pierwszym rzędzie samym gliwiczanom – dodaje drugi z autorów, dr Sebastian Rosenbaum.

Książkę w cenie 40 zł można kupić w Willi Caro oraz on-line, na stronie księgarni Muzeum w Gliwicach: muzeum.gliwice.pl/pl/nasza-ksiegarnia. W planach jest także spotkanie z jej autorami – Sebastianem Rosenbaumem i Bogusławem Traczem. Zachęcamy do lektury! (Muzeum w Gliwicach/ml)