„»Niewyczerpanym skarb dla malarza«: Kresy w sztuce Młodej Polski”

Sztuka Młodej Polski dostrzegła we wschodnich Kresach dawnej Rzeczypospolitej niewyczerpane źródło inspiracji. Dla malarzy stały się one przede wszystkim pretekstem do malowania pejzaży.

Jednak obserwowana przez nich przyroda nie była tylko konwencjonalną dekoracją malarską, tłem dla sztafażu bądź sceny rodzajowej, lecz zaczęła być samodzielnym motywem malarskim, który w oczach artystów miał swoją odrębną, tajemniczą duszę, swoją żywiołową poezję i niezależność istnienia. Te młodopolski pejzaż stał się również malarskim odpowiednikiem pejzażu wewnętrznego artysty, a traktowany symbolicznie, jako odpowiednik duszy artysty, rejestrującym ponure krajobrazy, przytłoczone ciężkimi chmurami bezludne pola, melancholijne widoki zimowe, tajemnicze nokturny. Takie Kresy stały się inspiracją dla Jana Stanisławskiego, Juliana Fałata, Leona Wyczółkowskiego, Ferdynanda Ruszczyca, a nawet Jacka Malczewskiego.

O tym wyjątkowym, osobistym sposobie postrzegania i malarskiego odczytywania Kresów przez artystów przełomu XIX i XX wieku opowie Urszula Kozakowska-Zaucha – kuratorka wystawy „Kresy w malarstwie polskim ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie”.